DNA ve GNETİK KOD

Genetik bilgi bir dil gibidir. Biz alfabemizdeki harfleri bir araya getirerek kelimeleri, sonra da kelimeleri birleştirerek cümleleri, sonra paragrafları ve kitapları yazarız. DNA’da ise:

§ Alfabe sadece 4 harften ibarettir

§ Her harf baz veya nükleotid denilen kimyasal bir molekülü temsil eder

§ Kodon adı verilen genetik kelimeler bu harflerden oluşmuştur

§ Diğer dillerden farklı olarak genetik dilde bütün kelimeler (kodonlar) sadece 3 harften müteşekkildir

§ Bu kelimeler bir araya gelerek genler adını verdiğimiz cümleleri oluştururlar

§ Bütün cümleler bir araya gelerek genetik bilginin tamamını içeren bir kitabı yani genomu meydana getirirler.

DNA (Deoksiribonükleik asit); karbon, hidrojen, oksijen, azot, fosfat atomlarından oluşan ve hücrenin bütün hayati fonksiyonlarında rol alan dev bir moleküldür. DNA’yı oluşturan nükleotidler üç bölümden meydana gelmişlerdir:

· Baz : Adenin (A), Timin (T), Guanin (G), Sitozin (C)

· Şeker (5 karbonlu karbonhidrat)

· Fosfat grubu

Birbirlerine fosfat bağları ile bağlanmış şeker dizilerinde her bir şekere bir baz da bağlıdır. Bu DNA’nin bir zincirini oluşturur.

C		T		G		A		...
şeker-	fosfat-	şeker -	fosfat -	şeker -	fosfat -	şeker -	fosfat -	...

Yine aynı yapıya sahip olan ikinci DNA dizisi, iki dizi arasında belirli bazlar arasında bulunan hidrojen bağları ile birbirine bağlıdır. DNA bu iki zincirin birbirine sarılarak heliks oluşturması ile meydana gelmiştir.

şeker -	fosfat -	şeker -	fosfat -	şeker -	fosfat -	şeker -	fosfat -	...
G		A		C		T		...
|||		||		|||		||		||
C		T		G		A		...
şeker -	fosfat -	şeker -	fosfat -	şeker -	fosfat -	şeker -	fosfat -	...

DNA’nın vazifesi ve önemi nedir?

DNA molekülünün bir bölümü olan her bir ‘gen’ insan vücüdündaki belli bir özelliği kontrol eder. Canlının vücut şekli, her organına ait iş bölümü ve bu organların çalışma düzenleri, hücre içinde üretilmesi gereken proteinlerin genetik kodları, üretilecek proteinlerin miktar kontrolleri (gen regülasyonu) gibi canlının hayatını devam ettirmesi için gereken şeyler DNA üzerinde planlanmış, kodlanmıştır.



DNA’nın hücredeki yeri

İnsan hücrelerinde bulunan DNA yaklaşık 3 milyar baz çiftinden oluşmuştur ve yaklaşık 1 metre uzunluğundadır. Bu 1 metre uzunluğundaki polimer, gözümüzle bile göremediğimiz küçüklükteki hücrenin çekirdeğinde saklanmaktadır. ‘Histon’ denilen proteinlere sarılarak paketlenip kromozomları oluşturan DNA bulunduğu küçücük yerde olduğu gibi durmamakta, gerekli olan gen bölgeleri enzimler vasıtası ile açılıp kodların mRNA (messenger ribonükleik asit) denilen bir başka molekül vasıtası ile kopyaları çıkartılıp, bu kopya vasıtası ile proteinler sentezlenmektedir . Gerekli bölge bu şekilde okunduktan sonra DNA zinciri yine eski paketli haline dönmektedir. Ancak bir düşünün aynı anda bir değil belki onlarca farklı bölgeden DNA açılıp, gen şifreleri okunup yine kapatılmaktadır. Bir iplik yumağı düşünün ki, bu yumağın ortasından, başından sonundan bir yerleri aynı anda açılsın, sonra yine intizam bozulmadan sarılsın bu mümkün mü? İşte bu imkansız gibi görünen olay her an, her canlının her hücresinde hatasız, kusursuz, mükemmel bir şekilde üstelik cansız atomlar, moleküller elleriyle yaptırılıyor.

Benimde ilgimi çeken uzun sürede bilimin ilgisini çekeceği bir alandır dna ve genetik, toplumların dolayısıyla bizlerin daha neler göreceğini kestirmek çok güç.
hadi hayırlısı şifreleri oynan mış canlılar yakında karşımıza çıkarsa şaşırmayalım.teşekkürler bilgiler için...

Paylaşım için teşekkürler.