proteom bilimi-2

C.tesi Ara. 20, 2008 8:44 pm

Proteinler - Protein Nedir - Protein çeşitleri - Proteinin yapısı

Protein Nedir ?
Amino asitlerin belirli türde belirli sayıda ve belirli diziliş sırasında karakteristik düz zincirde birbirlerine kovalent bağlanmasıyla oluşmuş polipeptitlerdir. Amino asitlerin polimerleridirler.
Proteinler hücrelerdeki bütün biyolojik olayların yapıtaşışıdırlar. Hücreler içerisinde gerçekleşen olaylar; yüzbinlerce farklı proteinin kendilerine verilmiş olan vazifeleri yerine getirmeleri ile gerçekleşir.

Proteinlerin özellikleri
Proteinler çeşitli etkilerle denatüre olurlarProteinler amfoter Maddeler yani amfoter elektrolit veya amfolittirlerProteinler polipeptit zincirindeki peptit bağlarının su girişi ile yıkılmasısonucu hidroliz olurlar

Proteinin Yapısı
Proteinler amino asit dediğimiz ve karbon hidrojen oksijen ve azot Atom larından meydana gelen moleküllerin tesbih taneleri gibi yan yana dizilmeleri ile oluşur.Proteinler 4 yapıya ayrılır. Bunlar:
I.Primer yapı
II.Sekonder yapı
III.Tersiyer yapı
IV.Kuanter yapı

Amino Asit Nedir ?
Amino asit proteini oluşturan yapı taşışıdır.Dogada 300’den fazla amino asit vardır fakat memelilerde bunlardan yalnız 20 tane bulunur. Bunlar Hücrenin genetik materyali olan DNA tarafından kotlanan amino asitlerdir.Amino asitler arasındaki kovalent baglarpeptit baglar olarak oluşturdukları zincirde polypeptit zinciri olarak adlandırılır.
RNA’daki bilginin proteine çevrilmesi işlemine translasyon denir. mRNA’da sadece dört farklı nükleotit bulunurken proteinlerde 20 değişik amino asit bulunur. Bu nedenle m RNA ile proteinler arasında bire bir ilişki olamaz. Genlerdeki ve dolayısıyla mRNA’daki nükleotit dizisi ile proteinlerdeki amino asit dizisi arasındaki ilişki genetik şifre’dir.
1. Primer yapı:
Bir proteindeki aminoasitlerin dizilişine o proteinin primer yapısıdenir. Normal ve mutasyona uğramışış proteinlerin primer yapıları bilindiği taktirde bu bilgi kullanılarak hastalığıığın tanısına gidilebilir.
2.Sekonder Yapı:
Polipetit omurgası gelişi güzel bir üç boyutlu yapı oluşturmayıp genellikle lineer dizede birbirine yakın olan amino asitlerin kurallı düzenlemesiyle yapılanır.
3.Tersiyer Yapı:
Bir polipeptit zincirinin primer yapısı onun tersiyer yapısnı da belirler. Tersiyer hem bölgelerin katlanmasını hemde bölgelerin polypeptit içindeki nihayi düzenini ifade eder.
4.Kuanternal Yapı:
Birçok protein tek polipeptit zincirinden meydana gelir; bunlar monomerik proteinlerdir.Birçoğuda yapısal olarak benzer veya tamamen ilgisiz veya daha fazla polypeptit zincirinden oluşur.Bu polipeptit zincirlerinin düzenlenmesine proteinin kuanter yapısı denir.

Proteinlerin Çeşitleri
Proteinler Başlıca iki çeşide ayrılır:
1. Basit Proteinler
2. Bileşik(konjuge) Proteinler
3. Türev Proteinler
Basit Proteinler
Globüler proteinler:
Albüminler
Globülinler
Globinler
Glutelinler
Prolaminler
Protaminler
Histonlar.
Basit Proteinler
Fibriler proteinler:
Keratin
elastin
fibrinojen
miyozin.
Bileşik Proteinler
Glikoproteinler: Kollajen
Proteoglikanlar
Lipoproteinler
Fosfoproteinler: Kazein
Nükleoproteinler
aaaalloproteinler: Ferritin transferrin
seruloplazmin
Kromoproteinler: Hemoglobin
miyoglobin sitokromlar peroksidaz
Türev proteinler
Primer türev proteinler (denatüre tip
proteinler):
protean
aaaaprotein
koagule proteinler
Sekonder türev proteinler:
Proteozlar (albüminozlar)
Peptonlar
Oligopeptitler
Peptitler

Proteinlerin Denatürasyonu
Protein denatürasyonu peptit bagları hidroliz olmadan proteinin yapısını çözülüp disorganize olması sonucunda meydana gelir.Denatüre edici etkenler; ısıorganik çözücülermekanik karışıştırmakuvvetli asit yada baz deterjan kurşunciva gibi maddelerdir.
Ender olarak denatüre edici maddeden uzaklaştırıldıgında protein eski orjinal yapısına dönerek katlanır ve denatürasyon geridönüşümlü olarak bozulur. Bu proteinin katlanmasının protein senaaai başladıktan hemen sonra yani katlama işlemini bozacak uzun bir amino asit zinciri oluşmadan başladıgı kavramı gibi çeşitli faktörlere bağlana bilir.Denatüre proteinler genellikle çözünmezler ve bu yüzden çözeltide çökerler.